بحث خوب استُ عقل هم خوب است!

حتماْ متوجه شده ایم تمام عمر مان در جدال می گذرد؟ این مساله ای است مهم. جدال و بحث خصلت آدمهاست. به ویژه جدال روی مسائلی که به زندگی روزانه مان ارتباط می گیرد و یا هم به اعتقادات مان.

یکی از ویژگی هایی که درجدال های روزمره مان وجود دارد این است که وقتی استدلال می کنیم، تمام استدلال ها مان شامل دو بخش می شوند و تمام!

یا کلاً و اساساً بی پایه اند و از معده مان حرف می زنیم.

یا طوطی وار حرف های دیگران را می زنیم در حالیکه خود هیچ چیزی نداریم.

از سوی دیگر فاجعه نقل قول به اینجا ختم نمی شود. اکثراً در استدلال های به چیزی استناد می کنیم که همان چیز می تواند علیه استدلال ما هم به کار گرفته شود.

این یک نمونه را در نظر بگیرید:

من به اسلام بالفرض معتقد هستم و به تشیع هم معتقد هستم. من هرچه صفت خوب هست برای اسلام و تشیع دست و پا می کنم و هر چه هم صفت بد هست برای هرچه خارج از این حوزه است می تراشم. در ضمن این ادعا هم می کنم که نباید توهین به اعتقادات کسی صورت بگیرد و باید به همۀ انسانها احترام باید بکنیم و الی اخر

یک کسی دیگری هست که به اسلام و به تشیع به هیچ کدامی معتقد نیست. اون هم هرچه صفت خوب هست برای باورهای خودش می تراشد و هر چه بد هست برای غیر خودش! در هم مدعی عدم اهانت و انی حرفها است!

اگر کمی به هر دو نفر نگاه کنیم می بینیم هر دو هم می گویند اهانت نکنیم و هم عملاً با تراشیدن همۀ صفات خوب برای خود شان و همۀ صفات بد برای دیگران همان گفتۀ خودرا نقض کرده ایم و علیه خودمان در واقع حرف زده ایم.

چرا؟

برای اینکه یا از معده مان گفته ایم یا طوطی وار نقل کرده ایم و خود هم نفهمیده ایم و در نهایت به خود هم توهین کرده ایم و گلایه مند هم هستیم از دیگران که چرا به ما توهین می کنند.

اینجاست که می گویم بحث خوب است ولی عقل هم خوب است. کمی اگر تعقل کنیم از بسیاری از این خطاها برحذر می مانیم. نه خود مان به خود توهین می کنیم و نه به دیگران و در نتیجه دیگران هم نه به خود توهین می کنند و نه به ما!